جایگاه پیمان های جمعی کار در حقوق ایران

عنوان مقاله: جایگاه پیمان های جمعی کار در حقوق ایران

نویسنده : احمدی،منوچهر

چکیده :
از پیمان منعقد می‌کند مقررات پیمان جمعی لازم الاتباع است)و از طرف دیگر پیمان جمعی‌ بر ایده قانونگذاران در فرایند قانونگذاری تاثیر به سزایی دارد. در پیمانهای جمعی به خاطر آن اعتمادی که کارگران به اتحادیه‌های کارگری پیدا می‌کنند کارگران از استقلال کافی برخوردار می‌شوند و در نتیجه تعادل لازم بین کارگر و کارفرما برقرار می‌شود.بنابراین پیمان دسته‌جمعی به یکنواخت کردن شرایط کار و قانونمند کردن حقوق‌ کارگران کمک می‌کند.همچنین این پیمانها باعث ایجاد تفاهم متقابل و مشارکت جمعی در تولید و بهبود شرایط اقتصادی کارگران می‌شود. پیمان جمعی وسیله‌ای برای جلوگیری از ایجاد تنش در روابط صنعتی و باعث ایجاد رفاه اجتماعی‌ افراد زیادی از جامعه می‌شود. در ایران علی رغم پیش‌بینی قانون کار به خاطر عدم وجود سازمان‌های کارگری قوی،پیمانهای‌ دسته‌جمعی آنطور که بایسته و شایسته است توسعه پیدا نکرده است.در زمان قبل از ایجاد حقوق کار،تجربه‌ای از دوره حقوق کار فردی(کارفرمایی)،حقوق کار دولتی و حقوق کار جمعی که شامل آزادی قراردادی،نظم و عناصر روابط جمعی می‌شد،مورد بررسی قرار می‌گرفت. پیمان دسته‌جمعی که از مهمترین این موضوعات بود به عنوان یک فرایند بعد از آزادی‌ اتحادیه‌های کارگری شکل گرفت که به‌طور قابل ملاحظه‌ای در بهبود حقوق کار تاثیر گذاشت. خصوصیت مهم این‌گونه پیمان‌ها در ساختار ویژه آنها است که به عنوان یک قانون عمل می‌کنند (به عبارت دیگر این پیمانها تمامی افرادی را که در انعقاد پیمان شرکت نداشته‌اند،شامل می‌شود). یک طرف این‌گونه پیمان‌ها ضرورتا سازمانهای کارگری یا نمایندگان کارگران می‌باشد و طرف‌ دیگر این پیمان‌ها کارفرما(یا یک سازمان کارفرمایی)می‌باشد. به علاوه برای ایجاد هر پیمان دسته‌جمعی علاوه بر ویژگی‌های عمومی(مثل آزادی تشکل‌ها و شناسایی سندیکاها)یک سری ویژگی‌های فردی لازم است. در مورد ماهیت پیمان دسته‌جمعی سه نظریه وجود دارد که شامل نظریه قراردادی،نظریه‌ آیین‌نامه‌ای و ترکیبی از این دو نظریه(نظریه مختلط)می‌باشد. در بعضی از نظام‌های حقوقی(مثل نظام‌های لیبرالیستی)حق مداخله دولت در امور اجتماعی و اقتصادی به عنوان نماینده جامعه کمرنگ شده و مقررات مربوط به شرایط کار به وسیله مذاکرات‌ جمعی در قالب پیمانهای دسته‌جمعی شکل گرفته است و دولت فقط به عنوان ناظر مداخله‌ می‌کند. پیمانهای دسته‌جمعی با توجه به محتوا و موضوعاتی که دربردارد از کشوری به کشور دیگر متفاوت است.اما در حقوق کار از لحاظ سلسله‌مراتب،پیمان دسته‌جمعی در بالاترین مکان‌ قرار دارد و بسیار مؤثر می‌باشد به شرطی که طرفین قرارداد در آن پیمان شرکت داشته باشند. پیمانهای دسته‌جمعی از دو جهت در توسعه حقوق کار مؤثر هستند،از یک طرف پیمان بر قراردادهای فردی کار تاثیر می‌گذارد(چرا که در قراردادهای انفرادی کار که کارفرما قبل و یا بعد

از پیـمان مـنعقد می‌کند مقررات پیمان‌ جمعی‌ لازم‌ الاتباع است)و از طرف دیگر پیمان جمعی‌ بر ایده قانونگذاران در‌ فرایند قانونگذاری تاثیر به سزایی دارد.

در پیمانهای جمعی بـه خـاطر آن اعـتمادی که کارگران به اتحادیه‌های کارگری پیدا‌ می‌کنند کارگران‌ از‌ اسـتقلال کـافی برخوردار می‌شوند و در نتیجه تعادل لازم بین کارگر‌ و کارفرما برقرار می‌شود.بنابراین پیمان دسته‌جمعی به یکنواخت کردن شرایط کار و قانونمند کردن حقوق‌ کارگران کـمک مـی‌کند.همچنین ایـن‌ پیمانها‌ باعث‌ ایجاد تفاهم متقابل و مشارکت جمعی در تولید و بهبود شـرایط اقتصادی کارگران‌ می‌شود.

پیمان جمعی‌ وسیله‌ای برای جلوگیری از ایجاد تنش در روابط صنعتی و باعث ایجاد رفاه اجتماعی‌ افراد‌ زیادی‌ از‌ جامعه می‌شود.

در ایران عـلی رغـم پیـش‌بینی قانون کار به خاطر عدم وجود سازمان‌های کارگری‌ قوی،پیمانهای‌ دسته‌جمعی‌ آنطور کـه بـایسته و شایسته است توسعه پیدا نکرده است.

واژه‌های کلیدی:

پیمان‌های دسته‌جمعی کار-حقوق‌ ایران-سازمان‌های‌ کارگری- سازمان‌های‌ کارفرمایی‌

قانون دریافت جرائم نقدی از کارفرمایان کارگاه

قانون دریافت جرائم نقدی از کارفرمایان کارگاه‌های مشمول قانون تأمین اجتماعی که ظرف مهلت مقرر نسبت به ارسال‌صورت مزد و حقوق بیمه‌شدگان و حق بیمه مربوط اقدام نمی‌نمایند.

متن کامل قانون را در ادامه مطلب ملاحظه فرمایید.

قانون کار کشاورزی

قانون کار کشاورزی

قانون تشکیل شوراهای اسلامی کار

قانون دریافت جرائم نقدی از کارفرمایان

‌قانون دریافت جرائم نقدی از کارفرمایان کارگاه‌های مشمول قانون تأمین اجتماعی که ظرف مهلت مقرر نسبت به ارسال‌صورت مزد و حقوق بیمه‌شدگان و حق بیمه مربوط اقدام نمی‌نمایند

قانون کار 1368