رأی شماره133 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری با موضوع ابطال بند 55

متن را در ادامه مطلب ملاحظه فرمایید.

رأی شماره133 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری با موضوع ابطال بند 55 ماده یک

منتشره در روزنامه رسمی شماره 19326 مورخ 19/4/1390

شماره هـ/89/462 - ۱۳۹۰/۰۴/۱۲

تاریخ: 30/3/1390

شماره دادنامه: 133

کلاسه پرونده: 89/462

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: آقای قاسم ابراهیمی

موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند 55 ماده یک مصوبه جلسه شماره 135 مورخ 11/11/1388 شورای اسلامی شهر مرند .

گردشکار: شاکی به موجب دادخواست تقدیمی، ابطال بند 55 از ماده یک مصوبات جلسه شماره 135 مورخ 11/11/1388 شورای اسلامی شهر مرند را خواستار و در توضیح و تبیین خواسته اشعار داشته است که:
«اینجانب مالک یک قطعه زمین غیرمحصور به شماره پلاک 179 فرعی از 49 اصلی واقع در مرند بخش 15 تبریز می‎باشم که در طرح تفصیلی دارای کاربری عملکرد محله‎ای است و برای احداث زمین فوق از شهرداری مرند کتباً تقاضای صدور پروانه ساختمانی نموده‎ام. شهرداری به شرح پاسخ کتبی شماره 14811 مورخ 9/6/1389، صدور پروانه ساختمانی را موکول و منوط به عقب‌نشینی و آزادسازی مسیر، بدون پرداخت ثمن یا غرامت آن و نیز اصلاح سند رسمی (اجرای ماده 45 آیین‎نامه قانون ثبت) مطابق بند 55 ماده 1 مصوبه جلسه شماره 135 مورخ 11/11/1388 شورای اسلامی شهر مرند نموده است. این مصوبه مقرر می‎دارد،
«املاک واقع در دسترسی‎های زیر 12 متری که در مسیرگشایی واقع می‎باشند مالک قبل از دریافت پروانه ساختمانی بایستی مسیر را بدون دریافت هزینه آزاد و ماده 45 ثبتی را انجام دهد سپس پروانه صادر گردد.»
نظر به اینکه مغایرت مصوبه مزبور با شرع (اصل تسلیط و حرمت مالکیت مشروع) و با قوانین موضوعه کشوری محرز و مسلم است، مستنداً به اصول 170 و 105 و 4 قانون اساسی و اصل تسلیط و اعتبار مالکیت مشروع و آثار مترتب بر آن حسب مادتین 30 و 31 قانون مدنی و قانون تعیین وضعیت املاک واقع در طرح‎های دولتی و شهرداری‎ها و رأی شماره 1491 مورخ 14/12/1386 موضوع کلاسه 86/433 و رأی شماره 964 مورخ 11/9/1386، موضوع کلاسه 85/139 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری و سایر مقررات مربوط، نقض و ابطال بند 55 ماده یک مصوبه جلسه شماره 135 مورخ 11/11/1388 شورای اسلامی شهر مرند و ابطال درخواست و اقدام شهرداری مرند را خواستارم.»

مشتکی‎عنه به موجب لایحه دفاعیه شماره 1464 مورخ 6/10/1389 اشعار داشته است که:

«همان طوری که مستحضرید به موجب تبصره شش ذیل ماده 100 قانون شهرداری مالکین املاک به تصریح تبصره موصوف ملزم به رعایت طرح‎های مصوب و رعایت برهای اصلاحی می‎باشند و به تجویز ماده 7 قانون تاسیس شورای عالی شهرسازی و معماری ایران مصوب 22/12/1351، شهرداری مکلف و ملزم به ابلاغ ضوابط و اصول حاکم بر شهر از نظر شهرسازی براساس طرح‎ها و نقشه‎های مصوب اعم از طرح تفصیلی و جامع و هادی و... می‎باشد و ابلاغیه شهرداری مرند تحت شماره 14811 مورخ 9/6/1389 که منضم دادخواست ابلاغی به این شهرداری ابلاغ گردیده در راستای مطلب مشروحه صورت پذیرفته است و همان طوری که در متن ابلاغیه مشهود می‎باشد. در واقع شهرداری به تکلیف قانونی خویش اقدام نموده است چرا که اگر مالکین بدون رعایت نقشه‎های مصوب شهر اقدام به احداث بنا نمایند «و متعاقب آن در صورت تحقق و اجتماع شرایط قانونی لازم نسبت به تملک اراضی و املاک واقع در طرح مطابق مقررات موضوعه اقدام خواهد نمود» در این شـرایط که مالک در اثر عدم آگاهی از ضوابط طرح اقدام به احداث اعیانی نموده باشد به موجب قانون ماده 100 از طریق کمیسیون‎های مقرر در ماده مرقومه اعیانی احداثی مشمول تخریب خواهد شد و در این حالت هم از نظر اقتصادی به سرمایه ملی و هم به سرمایه شخصی خسارت وارد و این امر نیز عقلاً و منطقاً صحیح به نظر نمی‎رسد. بنابراین ابلاغیه شهرداری به لحاظ ترجیح منافع و مصالح عمومی و احترام به قانون مصوب مجلس شورای اسلامی صورت پذیرفته است و در خصوص اینکه شاکی اظهار داشته شهرداری مالک را جهت آزادسازی مسیر به صورت رایگان ملزم می‎نماید در این راستا ذهن قضات عالی‎قدر دیوان را به تبصره ذیل ماده 25 تعرفه عوارض محلی و هزینه خدمات سال 1389 مصوب شورای اسلامی شهر جلب می‎نماید که صراحتاً در آن به تهاتر ارزش عرصه واقع در عقب‌کشی با پروانه ساختمانی ملک به صورت مصوب اظهارنظر و تعیین‌تکلیف شده است و شایان ذکر است ماده 55 مورد خواسته شـاکی مبنـی بر ابـطال در این راسـتا معروض مـی‎دارد این موضـوع زمانی مصداق پیدا می‎کند که از نظر قوانین موضوعه دستگاه اجرایی (شهرداری) شرایط لازم و قانونی را جهت گشایش مسیر نداشته باشد در آن صورت جهت جلوگیری از تعلّل در عملیات اجرایی و عمرانی شهروندان این ماده 55 مصوب گردیده است. علیهذا با تشریح مراتب به شرح فوق و تقدیم منضمات تقاضای اتخاذ تصمیم شایسته مبنی بر رد دعوی مطروحه را دارد.»

قائم مقام محترم دبیر شورای نگهبان نیز به موجب نامه شماره 40410/30/19 مورخ 11/8/1389 و در پاسخ به موضوع مغایرت مصوبه معترض‎عنه با شرع مقدس، چنین اعلام داشته است که:

«موضوع بند 55 ماده یک مصوبه جلسه شماره 135 مورخ 11/11/1388 شورای اسلامی شهر مرند، در جلسه مورخ 5/8/1389 فقهای شورای نگهبان مورد بحث و بررسی قرار گرفت و نظر فقهای معظم به شرح زیر اعلام می‎گردد:

«بند 55 ماده 1 مصوبه مذکور خلاف موازین شرع تشخیص داده شد.» 

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق با حضور رؤسا، مستشاران و دادرسان علی‎البدل شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رأی می‎نماید.

رأی هیأت عمومی
نظربه اینکه قائم مقام دبیر شورای نگهبان به موجب نامه شماره 40410/30/89 مورخ 11/8/1389، اعلام نموده است که فقهای شورای نگهبان بند 55 ماده یک مصوبه مورد اعتراض را خلاف موازین شرع تشخیص داده اند، بنابراین با استناد به ماده 41 قانون دیوان عدالت اداری بند 55 ماده یک مصوبه جلسه شماره 135 مورخ 11/11/1388 شورای اسلامی شهرمرند ابطال می گردد.
رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری ـ محمدجعفر منتظری